La biodiversitad en la crisa
La natira è enormamain sut pressiun – gist en Svizra. Cumpareglià cun auters pajais industrials ha la Svizra il pli grond dumber da spezias periclitadas e metta sut protecziun la pli pitschna surfatscha. Gia il 2017 ha l'OECD constatà quai en ses rapport d'examinaziun da l'ambient ed ha crititgà la Svizra. Tuttina na capita nagut. Sche nus vulain mantegnair nossas basas da viver, stuain nus ans engaschar ussa per la biodiversitad.
Nossa natira è nossa basa da viver
La biodiversitad è da valita nunstimabla per nus. Ecosistems intacts procuran per nutriment, aria netta, aua da baiver e terrens fritgaivels. Els èn nossa basa da viver. Els ans protegian dentant era da privels da la natira, sco il guaud da muntogna ch'è ina protecziun cunter lavinas. E betg il davos èn els impurtants per nossa recreaziun: spazis verds promovan la sanadad fisica, psichica e sociala.
Numerus secturs economics – da la producziun da nutriment fin a l'industria farmaceutica, da l'economia da laina fin al turissem – èn dependents d'ina biodiversitad intacta. Noss bainstar e nossa qualitad da viver stattan en connex direct cun la biodiversitad.
La biodiversitad è en in stadi alarmant
7'594 km2 spazis da viver occupads da bleras spezias (prads maghers, ognas e palids) èn ids a perder dapi il 1900. Quai correspunda bunamain ad in tschintgavel da l'entira surfatscha da noss pajais!
In terz da tut las spezias d'animals e da plantas en Svizra vala sco periclità u gia svanì.
45% da tut las spezias d'avieuls selvadis en Svizra èn svanids u periclitads.
La mesadad dals spazis da viver restants per animals e plantas è periclitada. En spezial vala quai per territoris umids ed auas.
Cumpareglià cun ils pajais vischins èn periclitadas tar nus particularmain bleras spezias!
In quart dals flums ed auals è chanalisà fermamain. Ils territoris protegids èn fragmentads e colliads memia pauc in cun l'auter. Ils abitadis e las vias da traffic èn per bleras spezias obstachels insuperabels. Tras quai han ils animals e las plantas mo pli paucs refugis. Ulteriurs privels èn las microcontaminaziuns, las consequenzas dal stgaudament climatic e la derasaziun da spezias invasivas.